Từ lâu, cây ổi đã gắn bó mật thiết với đời sống người Việt, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Hình ảnh cây ổi sai trĩu quả nơi góc vườn, mùi thơm đặc trưng của ổi chín đã trở thành ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ. Nhưng ít ai ngờ rằng, loại cây ăn quả quen thuộc ấy nay đã "lên đời" thành bonsai, trở thành xu hướng chơi cây cảnh độc đáo, đầy giá trị thẩm mỹ và phong thủy trong giới yêu cây cảnh.
Khác với hình ảnh cây ổi mọc tự nhiên ngoài vườn, bonsai ổi được tạo dáng công phu, uốn lượn mềm mại nhưng vẫn giữ được nét mộc mạc vốn có. Với khả năng sinh trưởng mạnh, chịu cắt tỉa tốt và dễ tạo thế, cây ổi rất thích hợp để làm bonsai – từ dáng trực, dáng huyền đến dáng bay, dáng lão… Mỗi cây là một tác phẩm sống động, mang hơi thở thiên nhiên lồng ghép với tinh thần nghệ thuật và công sức chăm chút của người nghệ nhân.
Đặc biệt, điểm thu hút của bonsai ổi là khả năng vừa ra hoa vừa kết trái trên thân cây nhỏ gọn. Cây càng sai quả giá trị càng cao trên thị trường.
Trong phong thuỷ, cây ổi mang đến nguồn năng lượng tích cực và tượng trưng cho sự sung túc, no đủ. Từ xưa, ổi đã được xem là loại cây "ăn quả ngọt", thể hiện sự viên mãn, may mắn và bền vững. Khi đưa vào hình thức bonsai, những giá trị này càng được nâng tầm, trở thành biểu tượng của sự thịnh vượng và sức sống dẻo dai.
Người chơi bonsai ổi thường chọn đặt cây ở vị trí trang trọng trong nhà hoặc văn phòng, với mong muốn thu hút vượng khí, đẩy lùi điều xấu, mang đến tài lộc và bình an cho gia đình.
Trên thị trường hiện nay, bonsai ổi có giá bán đa dạng, từ vài trăm nghìn đồng cho cây mini, đến hàng chục triệu đồng cho những cây cổ thụ tạo dáng công phu, hiếm có. Nhiều người trẻ ở các thành phố lớn cũng đón đầu xu hướng này, không chỉ để thỏa thú vui chơi cây mà còn đầu tư kinh doanh, góp phần làm phong phú thêm thị trường cây cảnh nghệ thuật.
Nổi bật nhất phải kể đến một cây ổi có dáng hình kỳ quái, hiện thuộc sở hữu của một đại gia ở Lào Cai. Cây được đặt tên là “Cửu long quần thụ”, một tác phẩm nghệ thuật sống mang hình tượng chín con rồng hội tụ trên thân cây cổ. Được biết, khi lần đầu nhìn thấy cây ổi này, vị đại gia đã lập tức ra quyết định “đổi ngang” siêu phẩm “Thạch lựu cổ đại” từng được định giá tới 1,7 tỷ đồng để mang cây ổi quý về nhà.
Ít ai biết rằng cây ổi kỳ lạ ấy vốn sinh trưởng trong tự nhiên, bên một con suối nhỏ giữa rừng sâu Lâm Đồng. Khi phát hiện, người chủ đầu tiên còn tưởng đây là một quần thể cây, bởi các nhánh vươn lên tứ phía như thể mọc từ nhiều gốc. Chỉ đến khi đào sâu xuống, họ mới phát hiện tất cả bắt nguồn từ một bộ rễ lớn duy nhất.
Thân cây chính dài gần 4m, đường kính lên đến 60cm, uốn lượn nằm sát mặt đất như mình rồng đang uốn khúc. Một trụ thẳng đứng vươn lên cao hơn 1,4m trông như đầu rồng đang hướng về trời. Mỗi chi tiết, mỗi nốt sần, vết u, lớp vỏ sần sùi trên cây đều mang theo dấu tích của thời gian và khẳng định độ tuổi đáng kinh ngạc của nó.
Khác với cây ổi thường thấy cho trái thơm mát, giá trị của bonsai ổi lại nằm ở hình hài nghệ thuật độc đáo và khả năng truyền tải tinh thần phong thủy. Sống lâu năm giữa thiên nhiên khắc nghiệt, rễ cây ăn sâu vào đá, tạo nên những đường xoắn kỳ lạ, như thể thiên nhiên đã chạm khắc lên đó qua từng năm tháng.
Gần đây, giới chơi cây xôn xao cây ổi 300 tuổi của ông Nguyễn Gia Thọ (Tây Hồ, Hà Nội). Cây ổi cổ thụ cao chừng 1,5 mét, thân to xù xì với đường kính khoảng 60cm, khoác lên mình lớp vỏ cằn cỗi đậm dấu vết thời gian. Dáng cây đổ nghiêng theo thế “bạt phong”, từng nhánh cây cong vút, vươn mình đầy khí chất, tạo thành một tổng thể cổ kính.
Điều đặc biệt khiến giới chơi cây nể phục là toàn bộ dáng thế độc đáo của cây được hình thành hoàn toàn tự nhiên. Không qua bàn tay uốn nắn hay tạo tác nào, cây ổi như tự viết nên câu chuyện riêng bằng chính năm tháng nó đã trải qua. Trái ổi mọc sai trĩu, chen nhau trên cành khẳng định sức sống dồi dào, bất chấp tuổi tác.
Ông Thọ chia sẻ, nhiều người đến ngỏ ý mua lại với giá rất cao, có người trả tới cả tỷ đồng nhưng ông đều từ chối. “Cây sống cùng tôi mấy chục năm rồi. Nó không đơn thuần là cây cảnh, mà là kỷ vật, là chứng nhân của thời gian,” ông nói với ánh mắt đầy trân trọng.
