Ở miền Tây có một loài chim đặc sản nghe tên rất lạ, đó là con chim cúm núm. Tên gọi độc đáo của chúng là do tiếng kêu “cúm, cúm cúm, cúm..” đặc trưng. Tiếng kêu này thường trở nên rõ ràng vào buổi chiều hoặc ban đêm.
Chim cúm núm là loài chim có kích thước nhỏ, con trống nặng khoảng 300-400 gram, trong khi con mái nhẹ hơn, chỉ khoảng 200-300 gram mỗi con. Thịt chim có vị ngọt, thơm và chắc, được ví như thịt gà nên thường được gọi với cái tên dân dã là "gà nước".
Chim cúm núm trở thành đặc sản được du khách ưa chuộng trong những năm gần đây
Trước đây, người dân miền Tây thường bắt cúm núm về để chế biến những món ăn đơn giản trong gia đình. Tuy nhiên, ngày nay, loài chim này đã trở thành một đặc sản nổi tiếng, được nhiều nhà hàng và quán ăn đưa vào thực đơn mỗi khi vào mùa. Để khử mùi tanh, người ta thường sơ chế bằng cách làm sạch lông, thui qua bằng rơm rồi rửa lại với rượu trắng cho thật sạch mùi. Nhờ cách xử lý kỹ lưỡng này, thịt chim sau khi chế biến sẽ giữ được hương thơm và vị đậm đà đặc trưng.
Từ cúm núm, người ta có thể chế biến ra nhiều món ngon như khìa nước dừa, quay lu, chiên... nhưng được ưa chuộng nhất vẫn là món cúm núm nướng.
Khi nướng trên than hồng, lớp mỡ trong thịt cúm núm từ từ chảy ra, lan tỏa mùi thơm nức mũi, kích thích vị giác ngay từ xa. Thịt chim sau khi chín thường được đặt lên lá chuối xiêm, xé nhỏ và ăn kèm với các loại rau rừng tươi mát như khế chua, chuối chát, chấm cùng muối hột giã nhuyễn pha với ớt hiểm cay nồng. Nhờ cách ăn dân dã này, hương vị nguyên bản và độ ngọt thanh tự nhiên của loài chim đồng nội được giữ lại trọn vẹn.
Một món khác cũng được nhiều người ưa chuộng không kém là cúm núm khìa nước dừa. Chim được giữ nguyên con, ướp đậm đà với nhiều loại gia vị, sau đó phi tỏi vàng thơm rồi cho vào nồi khìa liu riu cho thịt thấm vị và mềm mại. Khi ăn, thực khách thường chấm với nước mắm chanh ớt, kèm theo các loại rau đồng như lá cách, đọt sộp, lá lụa, cát lồi... Thậm chí có người còn xé thịt cúm núm đã khìa trộn vào xôi hoặc cơm nếp, biến thành món ăn sáng hấp dẫn khiến ai từng thử qua cũng muốn ăn lại lần nữa.
Thịt chim cúm núm làm thành nhiều món ăn độc đáo
Người dân bản xứ chia sẻ rằng, để bắt được cúm núm không hề đơn giản. Họ cần mang theo một dụng cụ đặc biệt trông như chiếc loa, đồng thời phải thông thạo việc đặt bẫy và gỡ lưới. Vào đầu buổi tối, người thợ dùng loa phát tiếng “cum, cum, cum” để gọi chim, đến nửa đêm thì thay đổi âm điệu thành “cùm, cùm, cùm” nhằm dẫn dụ chim tới gần. Vào khoảng 2 đến 3 giờ sáng, âm thanh lại chuyển thành “cụp, cụp, cụp”, tái hiện tiếng chim trống gọi bạn tình – một cách đánh lừa tự nhiên đầy hiệu quả trong việc săn bắt loài chim này.
Trong mùa nước nổi, dọc các tuyến đường miền Tây, người ta dễ dàng bắt gặp những điểm bán chim cúm núm – từ quốc lộ, tỉnh lộ cho đến những khu chợ nhỏ. Chim sau khi bắt thường được buộc thành chùm và treo ngược lên để bán. Giá mỗi con mái nặng từ 300–400 gram dao động khoảng 60.000–70.000 đồng, còn con trống có giá cao hơn, khoảng 90.000–100.000 đồng/con. Tính ra, một kilogram cúm núm có giá từ 200.000 đồng.
