Cúng Rằm tháng 7 hàng năm là một nghi thức rất quan trọng với người Việt, việc làm này không chỉ mang ý nghĩa báo hiếu tổ tiên, mà còn giúp cho âm khí hay các cô hồn không vào gia đình quấy nhiễu. Chính vì lý do đó, không ít gia đình chuẩn bị rất chu đáo từ nghi thức, đến đồ cúng lễ.
Tuy nhiên, với những gia đình vì lý do khách quan như không thể về kịp cúng Rằm tháng 7, nhiều người đã bày tỏ lòng thành kính, đạo hiếu với tổ tiên, những người đã khuất bằng việc cúng online tại gia hoặc tại mộ phần. Với cúng tại gia, đa số là do gia đình con cháu không về đầy đủ nhà thờ họ, từ đường trong ngày cúng lễ, vì thế mọi người dùng các thiết bị kết nối để tỏ lòng thành kính với ông bà, tổ tiên những người đã khuất.
Khi cúng online, toàn bộ quá trình chuẩn bị lễ, đến quá trình cúng đều được ghi lại để gửi cho người đặt lễ.
Còn tại một số nghĩa trang tâm linh, việc cúng rằm online được thực hiện ngay tại mộ phần, sau đó dùng các thiết bị kết nối với những người ở xa, thậm chí cách nửa vòng trái đất vẫn có thể bày tỏ lòng thành kính. “Thực tế, việc cúng online không chỉ trong dịp Rằm tháng 7, hay cuối năm mà là việc làm thường niên trong các ngày Rằm hay mùng Một”, bà Nguyễn Ngọc Trâm, Trưởng ban Hậu cần của một Công viên nghĩa trang tâm linh tại tỉnh Phú Thọ chia sẻ.
Điển hình như gia đình bà N.T.T (52 tuổi, quê Hà Nội), nhưng hiện đang công tác và sinh sống tại Pháp cho biết, tháng nào bà cũng 2 lần đặt lễ nhờ nhân viên nghĩa trang thắp hương vào một giờ phù hợp với cả hai quốc gia. Khi thiết bị bật lên, gia đình vẫn thực hiện nghi thức cúng như đang ở nhà, điều này khiến bà T và các thành viên cảm thấy an lòng và đã làm tròn bổn phận con cháu.
“Tôi nghĩ rằng, việc cúng trực tiếp vẫn là tốt nhất, nhưng do điều kiện công tác nên phải chấp nhận. Dù cúng online nhưng mình không thể làm xuề xòa, thực tế mâm lễ cúng cũng được chuẩn bị chu đáo, tươm tất, đủ lễ nghi theo đúng thuần phong, mỹ tục của người Việt. Do vậy, tôi cảm thấy an tâm khi cúng dịch vụ online”, bà T chia sẻ.
Nhân viên thực hiện cúng online phải là người có kinh nghiệm và được đào tạo trong việc cúng lễ, chuẩn bị đồ lễ.
Còn gia đình anh Hoàng Gia Bách dù ở Hà Nội, nhưng dịp Rằm tháng 7 này không thể lên nghĩa trang ở Ba Vì để thắp hương cho ông bà đã khuất do người thì ốm, người bận công việc. Do vậy, gia đình đã đặt gói dịch vụ ngay tại nghĩa trang để cúng giỗ online.
“Đây là lần đầu tiên tôi đặt dịch vụ cúng online, ban đầu cũng lo lắng nhất là phần chuẩn bị lễ không được chu đáo. Tuy nhiên, khi được gửi hình ảnh cúng tại mộ phần, tôi đã yên tâm hơn nhiều. Hơn nữa, tôi nghĩ rằng, đây là việc tâm linh nên mọi người cũng phải làm vì cái tâm, tỏ lòng thành kính với người đã khuất”, anh Bách chia sẻ.
Theo bà Nguyễn Ngọc Trâm, thống kê từ 1/7 đến 15/7 Âm lịch cho thấy, có 400 lượt khách đặt lễ cúng tại mộ (online) và 300 khách đặt lễ để lên cúng trực tiếp. Tùy vào nhu cầu, khách đặt lễ có giá trị khác nhau, với mức giá giao động từ 299.000 đồng đến 2 triệu đồng.
Tùy vào nhu cầu, lễ cúng online có mức giá khác nhau từ vài trăm đến cả triệu đồng.
“Xu hướng hiện nay đa phần khách đặt mâm lễ chay, đồ vàng mã, hoa quả để cúng. Với khách đặt lễ cúng tại mộ, có người yêu cầu trực tiếp làm lễ qua thiết bị điện tử và nghe cúng tại mộ phần. Một số người do bận, lệch múi giờ họ yêu cầu quay toàn bộ video quá trình cúng hoặc chụp và gửi ảnh khi cúng để họ gửi cho toàn bộ con cháu.
Với những người đặt lễ cúng online, chúng tôi chỉ lấy chi phí phần lễ như tiền vàng, mâm cỗ cúng hay mâm ngũ quả, hoa tươi… Riêng phần cúng online, dù là gia đình yêu cầu được nghe cúng trực tiếp hay quay video chúng tôi đều không lấy tiền. Điều đặc biệt, dù dịp Rằm tháng 7 nhưng khi đặt lễ, đa số khách hàng ít dùng đồ vàng mã hơn và đồ cúng cũng thân thiện với môi trường”, bà Trâm chia sẻ.
Rất nhiều gia đình vì lý do khách quan không đến được, nhưng quá trình chuẩn bị và cúng vẫn được kết nối trực tiếp.
Chia sẻ về xu hướng cúng online hiện nay, Đại đức Thích Trí Thịnh – Trụ trì chùa Kim Sơn Lạc Hồng cho biết, nói về việc hiếu nghĩa với tổ tiên, ông bà hay cha mẹ còn sống, việc về được trực tiếp vẫn là điều nên làm và rất đáng trân trọng. Bởi những cuộc gặp mặt, hay những bữa cơm gia đình, tự tay thắp nén hương cho ông bà, tôt tiên sẽ ý nghĩa hơn nhiều so với việc chỉ nhìn từ xa, hay gọi cuộc điện thoại nói chuyện.
Tuy nhiên, nhìn vào thực tế hiện nay, nhiều người do công việc hay lý do khách quan nào đó (ốm đau, dịch bệnh, thiên tai) không thể về được trong dịp Vu lan báo hiếu này thì việc cúng online vẫn chấp nhận được. Bởi nó vừa thể hiện được nhu cầu, vẫn tỏ được lòng thành kính, mà vẫn đảm bảo được công việc, sức khỏe. “Tôi nghĩ, điều này cũng thể hiện sự tôn kính với tổ tiên, ông bà, cha mẹ nếu họ đều đã khuất. Dù sao con cháu có tâm, luôn hướng về cuội nguồn, tổ tiên cũng là điều đáng quý”, Đại đức Thích Trí Thịnh chia sẻ.
