Ngành học là xu thế của thời đại, tiềm năng lớn
Ngành An toàn không gian số (còn gọi là An toàn thông tin mạng, Cybersecurity) là một lĩnh vực quan trọng trong thời đại công nghệ số. Đây là ngành chuyên nghiên cứu, xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm bảo vệ dữ liệu, hệ thống mạng và hạ tầng công nghệ trước nguy cơ tấn công, xâm nhập hay phá hoại. Nói một cách đơn giản, ngành này chính là “lá chắn” giúp con người và tổ chức an toàn trong thế giới kết nối toàn cầu.
Đối tượng mà ngành này hướng đến rất đa dạng, từ thông tin cá nhân (tài khoản ngân hàng, dữ liệu riêng tư), dữ liệu của doanh nghiệp (bí mật kinh doanh, chiến lược phát triển), đến cả thông tin mật của các cơ quan nhà nước và hạ tầng kỹ thuật số như hệ thống điện, viễn thông, ngân hàng hay y tế. Để làm việc trong ngành này, người học cần nắm vững kiến thức về công nghệ thông tin, mạng máy tính, hệ điều hành, lập trình, cùng kỹ năng phân tích, xử lý tình huống và hiểu biết về pháp luật an ninh mạng quốc tế.
Bên cạnh đó, ngành an toàn không gian số còn là lực lượng chủ chốt trong phòng chống tội phạm mạng. Ngày nay, hacker sử dụng nhiều hình thức tấn công tinh vi. Việc có đội ngũ chuyên gia an ninh mạng giúp phát hiện, xử lý kịp thời, hạn chế rủi ro và bảo vệ người dùng.
Mới đây, tại Hội thảo “An ninh mạng trong giai đoạn mới – Hợp lực bảo vệ không gian số”, ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển và hợp tác quốc tế cho biết Việt Nam sẽ thiếu hụt hơn 700.000 nhân sự an ninh mạng trong thời gian tới. Hiện có tới 20% cơ quan, doanh nghiệp chưa có nhân sự chuyên trách và hơn 35% đơn vị thiếu hụt nhân lực so với nhu cầu thực tế.
Thực trạng này càng đáng lo khi các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi, quy mô lớn và khó lường. Tội phạm mạng nay đã tổ chức chuyên nghiệp, tận dụng công nghệ cao như AI, deepfake hay các chiêu trò giả mạo tinh xảo để đánh lừa và xâm nhập hệ thống.
Các chuyên gia dự báo, an ninh mạng sẽ tiếp tục là thách thức toàn cầu. Hacker được cho là sẽ khai thác triệt để sức mạnh AI để tạo ra video, giọng nói giả mạo nhằm lừa đảo, đồng thời nhắm vào các thiết bị IoT và nền tảng blockchain vốn còn nhiều lỗ hổng bảo mật.
Chính vì thế, đây là một ngành có tiềm năng lớn, nhu cầu nhân lực ngày càng cao, và mang lại cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn trong tương lai.
Mức lương tới 100 triệu/tháng, điểm chuẩn thuộc top cao
Ngành An toàn không gian số cung cấp cho sinh viên hệ thống kiến thức và kỹ năng toàn diện để bảo vệ dữ liệu, hệ thống và hạ tầng công nghệ trước các nguy cơ tấn công mạng. Người học sẽ được trang bị nền tảng về công nghệ thông tin như lập trình, mạng máy tính, hệ điều hành, cơ sở dữ liệu; đồng thời nắm vững các nguyên lý bảo mật gồm mã hóa, xác thực, chữ ký số và chứng thực số.
Bên cạnh đó, chương trình đào tạo còn tập trung vào kỹ năng phát hiện – phòng chống xâm nhập, quản trị hệ thống an toàn, xây dựng tường lửa, điều tra số để truy vết và xử lý sự cố. Sinh viên cũng được tiếp cận kiến thức về bảo mật ứng dụng web, điện toán đám mây, an ninh trong IoT, blockchain, trí tuệ nhân tạo, cùng các vấn đề pháp lý và quản lý rủi ro trong không gian mạng. Có thể nói, học ngành này chính là học cách xây dựng một “lá chắn số” vững chắc, bảo vệ cá nhân, doanh nghiệp và quốc gia trong kỷ nguyên công nghệ số.
Mức lương trong ngành An toàn không gian số được đánh giá là khá cao so với mặt bằng chung của khối ngành công nghệ thông tin, do nhu cầu nhân lực lớn nhưng nguồn cung còn hạn chế. Tại Việt Nam, sinh viên mới ra trường hoặc nhân viên có 1–2 năm kinh nghiệm thường nhận mức lương từ 10 – 15 triệu đồng/tháng.
Với những vị trí chuyên viên an ninh mạng có kinh nghiệm, mức thu nhập có thể dao động 20 – 40 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn ở các doanh nghiệp công nghệ lớn, ngân hàng, tập đoàn viễn thông. Ở cấp bậc quản lý hoặc chuyên gia cao cấp, mức lương có thể lên đến 60 – 100 triệu đồng/tháng tùy theo năng lực và trách nhiệm công việc.
Các trường đào tạo ngành an toàn không gian số ở Việt Nam gồm: Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia TP. HCM, Học viện Kỹ thuật Mật mã, Học viện Kỹ thuật Quân sự, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông,..
Năm 2025, đây là ngành học được nhiều bạn trẻ lựa chọn, mức điểm chuẩn thuộc top cao. Theo đó, Đại học Bách Khoa Hà Nội lấy 28.69 điểm, Đại học Kinh tế Quốc dân lấy 25.59 điểm, Đại học Công nghệ Thông tin – Đại học Quốc gia TP. HCM lấy 26,27 điểm, Học viện Kỹ thuật Mật mã lấy 24,42 điểm,...
