Đến Côn Đảo, du khách sẽ có cơ hội được thưởng thức một thứ đặc sản vừa lạ vừa quen, đó là mứt hạt bàng. Mứt hạt bàng còn gọi là mứt bàng. Dù gọi là mứt nhưng thực chất món ăn này chỉ là hạt bàng được rang cùng với đường hoặc muối.
Người dân địa phương chia sẻ, khoảng tháng 7, tháng 8 hàng năm là thời điểm trái bàng ở Côn Đảo vào mùa. Lúc này, người ta đi thu hoạch bàng chín về phơi khô, chẻ lấy hạt. Nhân bàng sau đó được đem rang giòn với muối hoặc đường, tùy theo khẩu vị. Nếu rang muối, hạt sẽ có vị mặn mặn, bùi béo rất đưa miệng. Còn nếu làm mứt đường, hạt được áo một lớp đường caramel ngọt nhẹ, giòn tan, thơm lừng.
Trái bàng vốn rụng đầy đường, chỉ để làm cảnh, nay thành đặc sản nổi tiếng tại Côn Đảo, nhiều người tìm ăn thử
Để tạo nên những mẻ mứt hạt bàng Côn Đảo vừa thơm ngon, vừa bắt mắt, người dân nơi đây phải nắm giữ những bí quyết riêng đầy tinh tế. Khi rang hạt bàng, tỷ lệ giữa đường và muối phải được cân đối chuẩn xác, nếu không món mứt sẽ dễ bị quá ngọt hoặc quá mặn, làm mất đi hương vị đặc trưng. Không chỉ vậy, hạt bàng còn được rang thủ công trên bếp củi, người làm phải canh lửa thật khéo léo để giữ nhiệt độ ổn định, tránh cho hạt bị cháy khét, đảm bảo từng mẻ mứt đều đạt chất lượng tốt nhất.
Theo khảo sát, mứt hạt bàng được bán ở Côn Đảo có giá khá đắt đỏ. Thông thường, mứt hạt bàng Côn Đảo có mức giá dao động khoảng 45.000 đồng cho mỗi lọ 200 gram đối với loại mứt ngọt, và 55.000 đồng/lọ đối với loại mặn. Tuy nhiên, mức giá này chủ yếu áp dụng vào mùa hè, thời điểm bàng vào vụ thu hoạch. Vào mùa đông, do nguồn cung khan hiếm, giá mứt hạt bàng có thể tăng cao, dao động từ 500.000-600.000 đồng/kg, tùy thời điểm và nơi bán.
Mứt 2 bàng có 2 loại, mứt ngọt và mứt mặn, giá cả đắt đỏ nhưng vẫn được ưa chuộng
"Cây bàng ở Côn Đảo là những cổ thụ lâu năm, có cây đã sống đến hàng trăm tuổi. Nhờ thổ nhưỡng đặc biệt của vùng đảo, những cây bàng này cho ra quả to, chắc và nhiều nhân. Muốn nhặt được quả bàng ngon, người dân phải dậy từ rất sớm, khoảng 3, 4 giờ sáng, khi những trái bàng chín rụng xuống sau đêm bị dơi ăn, và chưa kịp bị người khác quét dọn.
Quả bàng sau khi nhặt về sẽ được phơi qua 4-5 nắng cho thật khô, rồi mới dùng dao tách từng trái để lấy phần nhân bên trong. Công đoạn này đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ, vì chỉ cần dùng lực mạnh tay quá, hạt bàng sẽ dễ bị vỡ vụn, mất giá trị.
Công đoạn làm mứt hạt bàng rất kỳ công, đòi hỏi người làm phải khéo léo, tỉ mỉ và có kinh nghiệm
Ban đầu, hạt bàng chỉ đơn giản là món ăn vặt trong gia đình, như một thức quà dân dã của người dân đảo. Nhưng theo thời gian, khi Côn Đảo bắt đầu đón khách du lịch, hạt bàng dần được nhiều người biết đến hơn. Từ đó, người dân nơi đây đã sáng tạo thêm nhiều cách chế biến để món ăn trở nên hấp dẫn, phù hợp với khẩu vị đa dạng của du khách bốn phương", chị Nhàn (ở Côn Đảo) chia sẻ.
