Ngành Nông nghiệp Công nghệ cao
Ngành Nông nghiệp Công nghệ cao là một lĩnh vực đào tạo kết hợp giữa kiến thức khoa học nông nghiệp truyền thống với các tiến bộ kỹ thuật hiện đại như công nghệ sinh học, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, cảm biến, dữ liệu lớn (Big Data) và công nghệ nhà kính.
Trong những năm gần đây, ngành học Nông nghiệp Công nghệ cao được đào tạo nhằm giải quyết các vấn đề của nông nghiệp hiện đại như thiếu hụt lao động, hiệu suất sản xuất thấp, ô nhiễm môi trường và đặc biệt là sự phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Thay vì trồng trọt và chăn nuôi theo kinh nghiệm hoặc truyền thống, sinh viên và người lao động trong ngành được đào tạo để tiếp cận nông nghiệp bằng tư duy công nghệ và hệ thống hóa quy trình sản xuất.
Mức thu nhập khởi điểm của ngành Nông nghiệp Công nghệ cao hiện khá ổn định, dao động từ 9–12 triệu đồng/tháng. Sau khoảng 2–3 năm làm việc, khi đã tích lũy thêm kinh nghiệm và kỹ năng chuyên môn, mức lương có thể tăng lên 15–20 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, với những kỹ sư nông nghiệp có chuyên môn cao, đảm nhận vị trí quản lý hoặc làm việc tại các doanh nghiệp lớn, thu nhập trung bình có thể đạt trên 30 triệu đồng/tháng.
Hiện nay, ngoài Học viện Nông nghiệp Việt Nam là cơ sở đào tạo trọng điểm, còn có nhiều trường đại học uy tín khác mở ngành hoặc chuyên ngành liên quan đến Nông nghiệp Công nghệ cao như: Đại học Nông Lâm TP.HCM, Đại học Thái Nguyên, Đại học Huế, Đại học Lâm nghiệp…
Ngành Kỹ thuật cơ khí, chế tạo máy và tự động hóa
Kỹ thuật cơ khí, chế tạo máy và tự động hóa là một trong những ngành then chốt trong tiến trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Đây là lĩnh vực chuyên nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, vận hành và bảo trì các hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất cũng như các thiết bị tự động. Công nghệ cơ khí hiện diện trong hầu hết các lĩnh vực: từ sản xuất công nghiệp, giao thông vận tải, hàng không – vũ trụ, năng lượng, đến nông nghiệp công nghệ cao, y tế và xây dựng hạ tầng.
Mức lương khởi điểm của kỹ sư cơ khí – chế tạo máy hiện nay dao động từ 8–12 triệu đồng/tháng. Khi đã có tay nghề vững, kinh nghiệm thực tế hoặc làm việc trong các tập đoàn nước ngoài, mức lương có thể đạt từ 20–30 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn đối với các vị trí chủ chốt. Đặc biệt, trong bối cảnh các doanh nghiệp đẩy mạnh tự động hóa và chuyển đổi số, kỹ sư cơ khí có kỹ năng điều khiển – lập trình hệ thống sẽ càng được săn đón.
Cơ khí có thể không “hào nhoáng” như ngành Kinh tế hay Thiết kế sáng tạo, nhưng lại là nền móng của mọi ngành sản xuất. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai có tư duy logic, thích làm việc với máy móc, sáng tạo giải pháp kỹ thuật và muốn gắn bó lâu dài với một ngành nghề có tính ứng dụng cao.
Một số trường đại học đào tạo ngành này tại Việt Nam: Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Công nghiệp Hà Nội, Học viện Kỹ thuật Quân sự, Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, Đại học Bách khoa – Đại học Đà Nẵng...
Ngành chip bán dẫn
Ngành chip bán dẫn là lĩnh vực liên quan đến thiết kế, chế tạo, kiểm thử và sản xuất các vi mạch bán dẫn – những linh kiện cốt lõi có mặt trong hầu hết thiết bị điện tử hiện đại như: điện thoại, máy tính, ô tô, thiết bị y tế, thiết bị IoT, vệ tinh, robot và cả các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI). Có thể nói, chip bán dẫn chính là “bộ não” của các sản phẩm công nghệ.
Theo dự báo, đến năm 2030, nước ta sẽ cần khoảng 50.000 kỹ sư trong lĩnh vực này, trong đó riêng mảng thiết kế vi mạch cần bổ sung từ 12.000 đến 15.000 kỹ sư. Trước thực trạng đó, nhiều trường đại học trong nước đã bắt đầu xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu về vi mạch và bán dẫn, đồng thời Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực tham gia chuỗi sản xuất toàn cầu, hình thành các trung tâm nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực này.
Về thu nhập, kỹ sư bán dẫn có mức lương rất cạnh tranh: người có từ 1 đến 3 năm kinh nghiệm có thể đạt mức lương từ 20 đến 30 triệu đồng/tháng, tương đương ngành công nghệ thông tin; từ 5 đến 10 năm kinh nghiệm, mức lương có thể lên đến 2.500–3.000 USD/tháng; và với trên 10 năm kinh nghiệm, thu nhập hàng năm có thể vượt 1,5 tỷ đồng.
Ngành Công nghệ chế tạo máy
Trong kỷ nguyên công nghiệp hóa – hiện đại hóa, Công nghệ chế tạo máy giữ vai trò vô cùng quan trọng khi trực tiếp cung cấp công cụ sản xuất, tối ưu hóa quy trình vận hành và tăng năng suất lao động. Đây cũng là nền tảng để phát triển các dây chuyền sản xuất tự động, góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của nhiều lĩnh vực công nghiệp khác như cơ khí chính xác, điện tử, ô tô, năng lượng hay hàng không. Chính vì vậy, ngành học này đang dần trở thành lựa chọn hấp dẫn với nhiều bạn trẻ đam mê kỹ thuật, sáng tạo và công nghệ.
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Công nghệ chế tạo máy có thể làm việc tại các doanh nghiệp sản xuất, nhà máy cơ khí, công ty chế tạo máy, hoặc tham gia các dự án thiết kế – cải tiến dây chuyền sản xuất. Tại Việt Nam, mức lương trung bình của kỹ sư chế tạo máy khoảng 14–15 triệu đồng/tháng. Tại nước ngoài, đặc biệt là ở Nhật Bản – nơi có ngành cơ khí phát triển mạnh, mức thu nhập có thể đạt 48–50 triệu đồng/tháng, thậm chí cao hơn với người có tay nghề giỏi.
Khi nền kinh tế Việt Nam chuyển hướng mạnh mẽ sang sản xuất thông minh và công nghiệp 4.0, nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong ngành chế tạo máy ngày càng tăng. Những kỹ sư có khả năng thiết kế máy móc, vận hành CNC, am hiểu tự động hóa hoặc có trình độ ngoại ngữ tốt sẽ có lợi thế lớn khi ứng tuyển và đàm phán lương. Bên cạnh đó, các kỹ sư còn có cơ hội phát triển nghề nghiệp đa dạng trong nhiều lĩnh vực công nghiệp trọng điểm.
Ngành Công nghệ chế tạo máy hiện đang được đào tạo tại nhiều trường đại học lớn, uy tín trên cả nước như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Bách khoa Đà Nẵng, Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, Đại học Công nghiệp TP.HCM...
Hệ thống nhúng và IoT
Hệ thống nhúng và IoT (Internet of Things) là ngành học chuyên nghiên cứu, thiết kế và phát triển các thiết bị thông minh có khả năng thu thập, xử lý và trao đổi dữ liệu thông qua mạng Internet. Đây là nền tảng quan trọng cho sự phát triển của các công nghệ hiện đại như: nhà thông minh, xe tự hành, thành phố thông minh, nhà máy tự động, nông nghiệp công nghệ cao hay y tế số.
Hiện nay, công nghệ IoT được ứng dụng rộng khắp trong nhiều lĩnh vực: từ công nghiệp, nông nghiệp, y tế cho đến bán lẻ và các dịch vụ công. Đáng chú ý, các hệ thống đo lường thông minh – như đồng hồ điện, nước – đang chiếm khoảng 25% tổng số thiết bị đầu cuối IoT trên toàn thế giới.
Cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực này rất rộng mở. Khi các ngành công nghiệp chuyển đổi sang mô hình thông minh, nhu cầu nhân lực về IoT và hệ thống nhúng tăng nhanh ở nhiều lĩnh vực như sản xuất, giao thông, nông nghiệp, y tế, giáo dục và thương mại.
Mức thu nhập của kỹ sư hệ thống nhúng và IoT khá hấp dẫn so với mặt bằng chung. Với người mới ra trường, mức lương dao động từ 12–18 triệu đồng/tháng. Sau khoảng 2–3 năm kinh nghiệm, thu nhập có thể đạt 25–35 triệu đồng/tháng. Đặc biệt, nếu làm việc tại các tập đoàn công nghệ lớn hoặc đảm nhận vị trí chuyên gia, mức thu nhập có thể vượt 50 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, kỹ sư giỏi trong lĩnh vực này còn có nhiều cơ hội làm việc tại nước ngoài hoặc tham gia các dự án quốc tế.
