Trước diễn biến phức tạp của tội phạm mạng, mới đây, Sở GD&ĐT TP.HCM đã phát đi thông báo khẩn cấp tới các trường học. Đây là động thái cần thiết nhằm tăng cường tuyên truyền và phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, ngăn chặn kịp thời các trường hợp học sinh vắng mặt bất thường do bị tội phạm lợi dụng không gian mạng để uy hiếp, cô lập.
Trước đó, Bộ GD&ĐT cũng đã phát đi cảnh báo tới các cơ sở giáo dục trên toàn quốc, nhấn mạnh: đối tượng thường giả danh lực lượng chức năng, lợi dụng tâm lý thiếu kinh nghiệm và hoảng loạn của giới trẻ để thao túng, buộc nạn nhân tự cô lập mình, tạo hiện trường giả bị bắt cóc.
Qua ghi nhận từ các cơ quan Công an, thủ đoạn "bắt cóc online" đang diễn ra ở nhiều tỉnh thành, cho thấy tính chất tinh vi và lan rộng của loại hình lừa đảo này. Công an các thành phố lớn như Hà Nội và Hải Phòng đã kịp thời giải cứu nhiều sinh viên, thanh niên bị các đối tượng yêu cầu tự nhốt mình trong nhà nghỉ, khách sạn và bị thao túng tài khoản mạng xã hội để nhắn tin tống tiền gia đình.
Ảnh minh hoạ.
Các vụ việc tương tự cũng liên tiếp xảy ra tại Đồng Nai, Lâm Đồng, Đắk Lắk, nơi có những trường hợp nạn nhân bị lừa di chuyển xuyên tỉnh, thậm chí bị yêu cầu thực hiện hành vi tự gây thương tích để tăng độ tin cậy cho kịch bản lừa đảo gửi về cho người thân. Điều này cho thấy, vấn đề không chỉ nằm ở công tác giáo dục mà còn là cuộc chiến đấu giữa các lực lượng chức năng và tội phạm công nghệ cao.
Theo các cơ quan chức năng, chiêu trò "bắt cóc online" thường diễn ra qua ba bước:
Giai đoạn 1: Tạo áp lực tâm lý bằng cách giả danh Công an hoặc Viện Kiểm sát, thông báo nạn nhân liên quan đến các vụ án hình sự nghiêm trọng để gây hoang mang.
Giai đoạn 2: Cô lập nạn nhân bằng cách yêu cầu giữ bí mật tuyệt đối, di chuyển đến nơi vắng vẻ, cắt đứt liên lạc và bật camera giám sát qua các ứng dụng.
Giai đoạn 3: Dàn cảnh tống tiền bằng cách thao túng tài khoản mạng xã hội của nạn nhân để gửi ảnh/video với hình ảnh hoảng loạn, đe dọa đòi tiền chuộc khẩn cấp.
Do đó, cơ quan Công an và ngành Giáo dục khuyến cáo khẩn cấp về cách phòng tránh:
Đối với học sinh, sinh viên cần tuyệt đối không làm việc với cơ quan Công an qua điện thoại hay mạng xã hội, vì cơ quan Công an không bao giờ yêu cầu công dân chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân qua cách thức này. Khi nhận được cuộc gọi đáng ngờ, phải giữ bình tĩnh và lập tức chia sẻ với gia đình hoặc giáo viên để được hỗ trợ.
Đối với phụ huynh, khi nhận được bất kỳ cuộc gọi hoặc tin nhắn tống tiền nào, cần giữ bình tĩnh, tìm cách xác minh thông tin con em mình bằng cách liên lạc trực tiếp, và quan trọng nhất là báo ngay cho cơ quan Công an gần nhất để được hỗ trợ giải cứu, tuyệt đối không nên chuyển tiền theo yêu cầu của kẻ lừa đảo.
