Trong ngày Match Day vừa qua ở trường ĐH Y Hà Nội, bên cạnh những chuyên ngành nổi bật như Sản phụ khoa, Phẫu thuật tạo hình, Gây mê hồi sức với tỉ lệ cạnh tranh cực cao, thường “về đích” sớm khi có nhiều bác sĩ lựa chọn thì vẫn có một số chuyên ngành hiếm người học thu hút sự quan tâm của cộng đồng là Pháp y và Giải phẫu người.
Sở dĩ, 2 chuyên ngành này "chiếm spotlight" vì đây là những lĩnh vực đòi hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật và dày công để rèn luyện, nghiên cứu mới có thể hái được trái ngọt sau thời gian dài vun trồng tri thức. Bên cạnh đó, lĩnh vực Y pháp và Giải phẫu người cần bác sĩ có tinh thần thép, vượt qua nỗi sợ của bản thân.
Ngành giải phẫu người - giữ vai trò quan trọng trong điều trị bệnh
Vừa qua trong ngày hội Match Day, trong trong 426 bác sĩ lựa chọn chuyên ngành thì tân bác sĩ nội trú mang số thứ tự 372 - Nguyễn Đình Tiến Trung lựa chọn ngành Giải phẫu người. Quyết định này khiến ai cũng trầm trồ, nể phục bác sĩ trẻ vì đây là ngành học khó và có rất ít chỉ tiêu xét tuyển hằng năm.
Trong năm 2025, theo trang thông tin của trường ĐH Y Hà Nội chỉ tuyển sinh 2 bác sĩ nội trú cho chuyên ngành Giải phẫu người. Trong đó, 1 bác sĩ sẽ học tại trường ĐH Y Hà Nội và người còn lại sẽ công tác, mài giũa kinh nghiệm tại cơ sở giáo dục phân hiệu Thanh Hóa của trường. (Ảnh minh họa).
Thông tin này cũng nhanh chóng được lan truyền khắp các nền tảng mạng xã hội. Một số người nhận định, học Giải phẫu người phải túc trực bên cạnh các nhà xác, phải làm việc với các tử thi. Tuy nhiên, các thông tin này vẫn thiếu chuẩn xác khiến nhiều người hiểu lầm.
Chia sẻ với báo chí, PGS.TS Ngô Xuân Khoa - trưởng bộ môn giải phẫu, Trường ĐH Y Hà Nội đã lên tiếng giải đáp thắc mắc của những người theo dõi Match Day vừa qua: “Giải phẫu là chuyên ngành nghiên cứu và giảng dạy về cấu trúc bình thường của cơ thể người. Giải phẫu nhằm 3 mục tiêu là khám chữa bệnh chuyên sâu, nghiên cứu khoa học và giảng dạy chứ không liên quan đến nhà xác hay phải canh nhà xác 3 năm nay mới có được 1 học viên”.
Được biết sinh viên Y thường phải học giải phẫu ngay từ những năm đầu tiên, bởi nó là "chìa khóa mở cánh cửa y khoa". Tuy nhiên, trở thành một bác sĩ nội trú Giải phẫu người lại là chuyện hoàn toàn khác. Nội trú giải phẫu phải dành hàng giờ liền trong phòng thí nghiệm, kiên nhẫn mổ xẻ, quan sát, ghi chép từng chi tiết trên cơ thể hiến tặng. Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ đến cực độ, khả năng tập trung bền bỉ.
Bác sĩ Nguyễn Đình Tiến Trung - 1 trong 2 bác sĩ chọn chuyên ngành Giải phẫu người ở kỳ chọn chuyên ngành bác sĩ nội trú của trường ĐH Y Hà Nội.
Ngành Y pháp - cán cân công lý trong y khoa lẫn pháp luật
Có một chuyên ngành nội trú khác liên quan đến khám nghiệm tử thi, giám định y khoa, điều tra nguyên nhân của những nạn nhân không may qua đời… đó chính là Y pháp. Năm nay, trường ĐH Y Hà Nội tuyển sinh 2 chỉ tiêu bác sĩ nội trú cho ngành Y pháp và đã đủ số lượng. Cụ thể, bác sĩ Nguyễn Hải Đăng, số thứ tự 418 và bác sĩ Trịnh Trần Bảo, số thứ tự 429 đã cho chuyên ngành này.
Hai bác sĩ chọn chuyên ngành Y pháp ở kỳ chọn chuyên ngành của bác sĩ nội trú tại trường ĐH Y Hà Nội.
Y pháp là chuyên ngành khoa học ứng dụng y học vào điều tra, tố tụng và bảo vệ công lý. Bác sĩ pháp y có nhiệm vụ khám nghiệm tử thi, giám định thương tích, xác định nguyên nhân qua đời, thời gian chết… Những kết quả giám định này là bằng chứng khoa học quan trọng phục vụ cơ quan điều tra và xét xử.
Chương trình đào tạo Y pháp bao gồm kiến thức về giải phẫu bệnh, kỹ thuật khám nghiệm tử thi, giám định thương tích, sinh học - hóa học pháp y, pháp luật liên quan... Y pháp là ngành ít người lựa chọn do áp lực tâm lý lớn, tính chất công việc không trực tiếp điều trị bệnh nhân và yêu cầu chuyên môn cao. Tuy nhiên, bác sĩ pháp y giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ sự thật và công bằng xã hội.
Để hành nghề, bác sĩ phải có chứng chỉ đào tạo chuyên ngành này, thông thường sau khoảng 5 năm công tác mới được bổ nhiệm làm giám định viên. (Ảnh minh họa).
Để theo đuổi chuyên ngành Y pháp, người học cần hội tụ nhiều yếu tố về kiến thức và kỹ năng. Trước hết, nền tảng khoa học là điều kiện tiên quyết, giúp nắm vững cấu trúc và hoạt động của cơ thể con người, đồng thời vận dụng các phương pháp khoa học hiện đại trong quá trình giám định. Bên cạnh đó, sự am hiểu về luật pháp và tội phạm học cũng rất quan trọng, bởi đây là cơ sở để hỗ trợ hiệu quả cho các vụ án hình sự.
Trong công việc, tính chính xác tuyệt đối là yêu cầu then chốt. Mọi thao tác từ thu thập, phân tích đến đánh giá bằng chứng đều phải được thực hiện tỉ mỉ và chuẩn xác đến từng chi tiết. Cùng với đó, kỹ năng giao tiếp đóng vai trò không nhỏ, giúp bác sĩ pháp y truyền đạt thông tin rõ ràng, dễ hiểu, đặc biệt khi phối hợp cùng cơ quan điều tra hoặc tham gia phiên tòa.
Khả năng làm việc nhóm cũng là một năng lực thiết yếu, bởi giám định viên pháp y thường phải hợp tác với các chuyên gia trong lĩnh vực y tế, pháp luật và tư pháp. Song, họ cần có khả năng chịu áp lực công việc lớn, duy trì sự tập trung cao độ để đưa ra những kết luận khách quan và chính xác.
Ngoài những kỹ năng chuyên môn, người làm Pháp y còn cần hội tụ nhiều phẩm chất cá nhân như sự kiên trì, nhẫn nại, can đảm, cẩn trọng, trung thực và lòng nhân đạo. Đây chính là những giá trị cốt lõi giúp họ hoàn thành tốt sứ mệnh bảo vệ công lý và sự thật.
Đặc biệt, hiện nay chuyên ngành Y pháp cũng là lĩnh vực được miễn hoàn toàn học phí vì đây là nhóm ngành đang thiếu hụt nhân lực, có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống y tế, vì vậy chính sách này được kỳ vọng sẽ thu hút thêm nhiều người học theo đuổi, gắn bó lâu dài với nghề. Các ngành y tế đặc thù khác cũng được miễn học phí gồm: tâm thần, pháp y, giải phẫu bệnh, truyền nhiễm, hồi sức cấp cứu.
